‘De energietransitie is in Zeeland in volle gang! Bedrijven investeren massaal in de verduurzaming van hun productieprocessen en nieuwe groene bedrijven vestigen zich in Zeeland. Veelbelovende ontwikkelingen worden nu echter gedwarsboomd door de zwakke energie-infrastructuur in de regio. In 2024 moet en kan de netcongestie worden opgelost om in Zeeland te kunnen blijven ondernemen. Er zijn meerdere oplossingen die hieraan kunnen bijdragen,’ aldus Eric de Ruijsscher, voorzitter VNO-NCW Zeeland, tijdens de jaarlijkse nieuwjaarsbijeenkomst van de werkgeversvereniging op 9 januari in Terneuzen.
Laat ‘first-come-first serve’ los
VNO-NCW Zeeland is zeer uitgesproken over de mogelijkheden om de netcongestie snel aan te pakken. Het vergt wel een andere aanpak dan de netbeheerders gewend zijn en dus lef. Eric de Ruijsscher: ‘Netbeheerders als Stedin hanteren een wachtlijst gebaseerd op het achterhaalde principe ‘first-come-first-serve’, Bedrijven die op zoek zijn naar zekerheid, ongeacht of de stroom direct nodig is of pas over tien jaar, gaan steeds eerder hun gewenste aansluiting reserveren, met als gevolg dat er geen ruimte is voor anderen. Onze oproep richting de netbeheerder is: maak een eind aan deze praktijk en geef de beschikbare ruimte aan bedrijven die nu stroom nodig hebben en gebruik de vrijgekomen tijd om het net toekomstbestendig te maken.’
Aparte benadering voor groot en kleinverbruikers
Het huidige netbeheer loopt ook vast omdat grootgebruikers en aanbieders van stroom dezelfde behandeling krijgen als kleinere. De stroominfrastructuur zou voor grote spelers, zoals de industrie of twee nieuwe kerncentrales, apart moeten worden benaderd mede in het licht van hun belangrijke verduurzamingsbijdrage. De rijksoverheid speelt hierbij een centrale rol en moet grootschalige ontwikkelingen in samenhang zien met de benodigde energie infrastructuur. Dit kan niet eenzijdig worden neergelegd bij netbeheerders. Zo’n aparte benadering creëert netruimte voor andere bedrijven, activiteiten en organisaties zoals bijvoorbeeld ziekenhuizen die moeten uitbreiden om aan de stijgende zorgvraag te kunnen voldoen.
Ruimte voor lokale energiehubs
Een andere oplossing die bijdraagt aan het aanpakken van de netcongestie is de inrichting van lokale energiehubs. Eric de Ruijsscher: ‘nu is het voor ondernemers haast onmogelijk om buiten het centrale net om gezamenlijk lokaal energie op te wekken, te delen en op te slaan. Dat is het paard achter de wagen spannen. Wij vragen dan ook: geef ondernemers maximaal de ruimte om gezamenlijk hun eigen energievoorziening te regelen. Zij hebben al plannen om hierin te investeren.’
Voor de voorzitter van VNO-NCW Zeeland blijft duurzaam ondernemen een belangrijk speerpunt: ‘Er moet veel gebeuren, willen wij de klimaatdoelstellingen halen. Er zijn grote kansen voor Zeeland op het gebied van de energietransitie. Wij hebben de ligging, kennis en kunde voor windparken op zee, kernenergie en waterstof. Wij kunnen leidend zijn bij de verduurzaming in Nederland. Dat is nog steeds een mooie opdracht voor ondernemers, overheid, onderwijs en milieuorganisaties in Zeeland.’
Terugblikken
In zijn openingswoord tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van VNO-NCW Zeeland blikte Eric de Ruijsscher terug op weer een zeer bewogen jaar. “Zeeland is een sterke regio, maar stond in 2023 voor verschillende uitdagingen. Van netcongestie, verzakkende spoorbanen, een afgesloten Vlaketunnel en een tolvrije Westerscheldetunnel tot een tekort aan technici en zorgpersoneel, en vele andere vakmensen, en de achterblijvende woningbouw. Wij hebben in 2023 nieuwe Provinciale Staten en een nieuwe Tweede Kamer gekregen. In Zeeland is het nieuwe college van Gedeputeerde Staten al volop aan de slag. Ik hoop dat een nieuw kabinet niet lang op zich laat wachten zodat de uitdagingen waarvoor wij staan voortvarend kunnen worden aangepakt,’ aldus Eric de Ruijsscher. Hij benadrukt dat VNO-NCW Zeeland zich blijft inzetten voor het versterken van het Zeeuwse vestigingsklimaat voor ondernemers van klein tot groot.
De mogelijkheden van Artificial Intelligence
Een kernthema tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst was Artificial Intelligence (AI). Hoe kunnen werkgevers AI inzetten voor innovatie, wat zijn de kansen en valkuilen? Gilbert Gooijers, COO en medeoprichter van CM.com, ging daar samen met een panel van Zeeuwse ondernemers op in. CM.com is wereldleider op het gebied van conversational commerce en lanceerde onlangs het innovatieve Generatieve AI platform. Samen met het panel besprak hij AI en ethiek, arbeidsproductiviteit en veiligheid. De boodschap; AI biedt eigenlijk in alle sectoren en op heel terreinen oplossingen voor een efficiëntere bedrijfsvoering, waarbij wel oog moet zijn voor het ethische aspect.